Vondsten uit Keltische elitegraven en Romeinse cultusplaats in Wijshagen

Tussen 1984 en 1987 voerde de Nationale Dienst voor Opgravingen in samenwerking met gemeente Meeuwen-Gruitrode archeologische opgravingen uit in het gehucht De Rieten in de deelgemeente Wijshagen. De vondsten bleven eigendom van de gemeente, maar bevinden zich al sinds de jaren 1990 in het Gallo-Romeins Museum. Begin 2024 droeg de nieuwe fusiegemeente Oudsbergen de vondsten in eigendom over aan Tongeren. Het museum voegt zo definitief een aantal topstukken toe aan zijn collectie.

Op de vindplaats zijn nu nog steeds grafheuvels uit de middenijzertijd (5^de eeuw v.Chr.) te zien. Onder die grafheuvels vonden archeologen onder andere de inhoud van drie elitegraven. De vondsten zijn uniek voor België! Ze getuigen van contacten tussen vooraanstaande families uit onze regio met de Kelten in het Rijn-Moezelgebied en de Champagnestreek.

Eén graf bevatte een typische cista a cordoni, een geribde bronzen emmer. De twee andere graven bevatten bronzen emmers van een ander type uit Noordwest-Italië. Dergelijk bronzen vaatwerk gebruikte men in Zuid-Europa bij drinkgelagen als mengvat voor het aanlengen van wijn. In onze regio vinden we ze terug als urnen voor crematieresten. Het eerste graf bevatte daarnaast paardentuig, de twee andere ook verbrande resten van onderdelen van tweewielige wagens, die door paarden getrokken werden. Het gebruik van zulke wagens was toen erg bijzonder voor onze streken.

Recent maakten de graven deel uit van een groot internationaal wetenschappelijk onderzoek dat focuste op elitegraven uit de 5^de eeuw v.Chr. in de Lage Landen. Het onderzoek leidde tot verrassende nieuwe inzichten (zie ‘Keltische elitegraven in Limburg: nieuw onderzoek’). Naast de grafheuvels met bijzondere importgrafgiften zijn ter plaatse nog een veertigtal eenvoudige graven zonder grafgiften uit dezelfde periode aangetroffen.

Op dezelfde locatie vonden de archeologen ook ongeveer 450 kleine bronzen voorwerpen uit de Romeinse tijd. Het gaat voornamelijk om mantelspelden, armbanden en munten. Die zijn stuk voor stuk geofferd in de loop van de 1^ste en de 2^de eeuw n.Chr. De plek was toen een openluchtheiligdom. Waarschijnlijk dankten gelovigen de goden via de offers voor een persoonlijke gunst.

Ontdek de vondsten uit Wijshagen – De Rieten op onze collectiesite Exploratorium.