Plan je een bezoek aan het Gallo-Romeins Museum? Koop dan best op voorhand je ticket. Zo ben je zeker dat je een plek hebt. En moeten wij aan de ingang niemand teleurstellen.
Het Gallo-Romeins Museum behoort vandaag tot de top van Europese, archeologische musea. De basis hiervoor werd meer dan 150 jaar geleden gelegd. Vooral vanaf de jaren 90 van de vorige eeuw kwam de uitbouw van het museum in een stroomversnelling.
Vanaf het midden van de 19de eeuw verzamelde en presenteerde het Koninklijk Geschied- en Oudheidkundig Genootschap van Tongeren archeologische vondsten. Met steun van het provinciebestuur voerde de vereniging ook opgravingen uit. Tot in de eerste helft van de 20ste eeuw verwierf het Genootschap nieuwe collecties. In 1937 verhuisde de verzameling naar het nieuw opgerichte Provinciaal Museum in het Begijnhof van Hasselt.
Het eerste volwaardige museale initiatief dateert van 1954. De belangrijkste archeologische vondsten uit de regio werden voortaan getoond in het Provinciaal Gallo-Romeins Museum in Tongeren. Het museum organiseerde ook geregeld tijdelijke tentoonstellingen. De collectie breidde verder uit. Zowel de Nationale Dienst voor Opgravingen als het museum voerden opgravingen uit. Ook waren er heel wat schenkingen. Het aantal bezoekers nam toe, tot 20.000 per jaar. Voor scholen werd het museum een vaste waarde.
Begin jaren 1990 besliste de provincie Limburg om te investeren in een nieuw museumgebouw. In 1994 opende het nieuwe museum zijn deuren. De eigentijdse presentatie van de collectie, de onderbouwde educatieve werking en het laagdrempelige tentoonstellingsbeleid zetten het museum op de kaart. De collectie groeide aan. Het museum verwierf onder andere een bronzen bijlendepot (Heppeneert), een Keltisch gouddepot met halsring (Beringen) en een muntschat met o.a. Eburonenstaters (Heers).
Het Gallo-Romeins Museum trok alsmaar meer bezoekers, tot meer dan 100.000 per jaar. Het gebouw was hiervoor niet geschikt. In het begin van het nieuwe millennium zette de provincie Limburg het licht op groen voor een nieuwe uitbreiding. Die kwam er in 2009. Ze werd medegefinancierd door de Vlaamse Gemeenschap en Europa.
Er verrees een eigentijds gebouw, mooi geïntegreerd in de stad. De nieuwe permanente tentoonstelling kreeg veel lof. In 2011 werd het Gallo-Romeins Museum gehonoreerd met de titel van Europees Museum van het jaar.
Groots opgezette exposities volgden elkaar op. In 2012 bezochten 174.071 bezoekers het museum, een voorlopig hoogtepunt. Het cultuurtoeristische belang van het museum groeide. Ook op vlak van wetenschappelijk onderzoek werden de inspanningen opgedreven. In 2018 kwam het Gallo-Romeins Museum onder beheer van de stad Tongeren. Die zet in op een verdere professionalisering.