Doolhoven of rechte lijnen? Wat (antieke) verhalen over ons zeggen

Wij, mensen, hebben verhalen nodig om de wereld vorm en inhoud te geven. We doen dat sinds de oudheid. Verhalen en de manier waarop we ze construeren en vertellen, laten zien wie we zijn en hoe we naar de wereld kijken. Er wordt wel eens betoogd dat ‘oosterse’ verhalen op doolhoven lijken. Denk aan de Vertellingen van duizend-en-één nacht. En dat ‘westerse’ verhalen een duidelijke plot hebben: ze vertellen over een held op weg naar een doel. Denk aan Homeros’ Odyssee of Vergilius’ Aeneis. Volgens David Rijser vind je de twee archetypen al in de klassieke oudheid. Wat betekent dat? Er zijn nog gelijkaardige clichés over ‘Oost en West’: in de literatuur, de kunst, stedenbouw, filosofie. Maar houden ze steek als we ze van naderbij bekijken?

David Rijser doceerde klassieke talen en cultuurgeschiedenis aan het Amsterdamse Barlaeusgymnasium en aan de Universiteit van Amsterdam. Hij was tot voor kort bijzonder hoogleraar van de leerstoel ‘Recepties van de klassieke oudheid’ aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij publiceerde onder meer ‘Een telkens nieuwe Oudheid’ (2016) en ‘Arachne en de imams. Mediterrane cultuur als gedeelde antieke erfenis’ (2024). Er verschijnen geregeld stukken van hem in de geschreven pers.